CÂY THUỐC CÓ BERBERIN VÀ VẤN ĐỀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG NGUỒN NGUYÊN LIỆU CHIẾT XUẤT HỢP CHẤT NÀY Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

Tóm tắt

Trong nguồn tài nguyên cây thuốc phong phú của Việt Nam, có nhiều loài có chứa hợp chất berberin. Một số loài, trong đó có loài vàng đắng (Coscinium fenestratum (Gaertn.) Colebr.) đã từng được khai thác lớn, đưa vào sản xuất thuốc berberin chữa bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa và một số chứng bệnh khác. Tuy nhiên, do khai thác liên tục nhiều năm, nguồn Vàng đắng cạn kiệt từ nhiều năm nay, Việt Nam đang bị thiếu hụt nguồn nguyên liệu để sản xuất berberin. Từ kết quả nghiên cứu tương đối đồng bộ về hàm lượng berberin (dưới dạng muối berberin clorid) của 13 loài cây thuốc, thuộc 5 chi và 3 họ thực vật hiện có ở Việt Nam, đã đề xuất, lựa chọn cây hoàng bá (Phellodendron amurense Rupr.), họ Cam (Rutaceae), đưa vào phát triển, tạo nguồn nguyên liệu sản xuất berberin. Hoàng bá thuộc loại cây gỗ mọc nhanh, có khả năng trồng trên diện tích lớn, ở vùng cao. Cây trồng sau 10-15 năm cho thu hoạch vỏ, trong vỏ có berberin với hàm lượng từ 3,50% đến 4,00%, đáp ứng yêu cầu là nguồn nguyên liệu sản xuất berberin bền vững ở Việt Nam. Bên cạnh kết quả nghiên cứu chủ yếu này, kết quả xác định hàm lượng berberin trong một số loài cây thuốc khác, còn được coi là những đóng góp mới cho khoa học ở nước ta.